Gelgit olayında ayın çekim gücü ile denizlerde dalgalanma meydana gelir. Bu olayda Güneş, Dünya ve Ay’da oluşan çekim gücü ile merkezkaç kuvvetleri arasında etkileşim meydana gelir. Daha sonrasında denizlerde dalgalanmalar meydana gelir ve buradaki dalgalanmalar sonucunda enerji elde edilir. Bu enerjiye gelgit enerjisi denir. Aynı zamanda bu olaya Med cezir de denir. Denizdeki hareketleri incelemek istersek; suyun 2 kere yükselip 2 kere alçalması ile periyotlar halinde bu hareketler gerçekleşir.
Akdeniz’de, Karadeniz’de Baltık Denizi gibi kapalı denizlerde olaylar çok azdır fakat okyanuslarda bu fark daha fazla olduğundan devamlı bir dalga olur. Fransa’da dünyanın en büyük gelgit olayı yaşanmıştır. Bu nedenle de denizde olan faaliyetlerimizi ve yaşamınızı ona göre düzenlemeniz gerekiyor çünkü gelgit olayında deniz tamamen yükseldiğinde ya da tamamen alçaldığında 2 saat boyunca hareketsiz kalacaktır.
Gelgit Olayı En Fazla Nerelerde Görülür?
Öncelikte Akdeniz’de burunlarda ya da boğazlarda akıntılar vardır. Fakat bu akıncılarda rüzgar uzun bir süre aynı yönde estiği için meydana gelirler ve bundan dolayı nasıl bir akıntı ile karşılaştığı bilinemez. Atlas Okyanusu çevresinde ve okyanusta, Fransa’da gelgit görülme sıklığı fazladır. Ayrıca Manş Denizi’ne dökülmekte olan Seine Akarsu bölgesi de tehlikeli alanlardandır.
Gelgit Enerjisi Kullanım Alanları
Gelgit enerjisi yani liman çekilmesi olayı sonrasında yine diğer temiz enerji kaynakları gibi kinetik enerji kaynaklı bir enerji üretiliyor. Çünkü bu olay sırasında kütle çekim kuvveti oluşmakta ve kinetik, enerji de sürekli oluşmaktadır. Kullanım alanlarında öncelikle elektrik üretimi, potansiyel teknoloji kullanımları (özellikle deniz ve okyanus çalışmaları için.), içme suyu elde edilişinde, aydınlatma gibi olaylarda bu dönüşümlü enerjiyi kullanabiliriz.
Gelgit Enerjisi ve Dünya
Ülkemizde bu enerji sistemine dayanan bir santral maalesef yoktur. Türkiye’deki denizlerde gelgit etkisi hissedilemeyecek kadar düşük olduğundan pek mümkün olmayan bu enerji sistemi, Fransa gibi bazı ülkelerde daha da yaygındır. Ülkemizin hiçbir okyanusa kıyısı bulunmadığından dolayı bu durum bizi pek de etkilememektedir.
Okyanus çevresi yerleşim alanlarında, açık deniz çevrelerinde ve açık denizlerde bu durum çok yaşanmaktadır ve tabi ki bu enerji sistemleri de fazlasıyla kullanılmaktadır. Başlıca gelgit santrallerini sıralamak istersek; Galler, Fransa, Güney Kore, Rusya ve Çin gelmektedir. Listeyi ilk sırada takip eden yer Galler olup toplamda 240 MW üretim kapasitesine sahiptir.
Kısacası bu santrallerin üretiminin olabilmesi için, o yerin dünyanın gelgit yaşanan yerlerinde olması gerekmektedir. Bu enerji belli saatlerde üretiliyor olup yine de avantajları çok miktarda bulunmaktadır.
