İçindekiler
Hidroelektrik enerjisi, enerjinin sudan elektriği dönüştürülmesi demektir. Biyokütle enerjisi, rüzgâr enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynakları arasında kabul edilir. Çünkü Güneş tarafından sürekli olarak suyun döngüsü yenilenmektedir. Bu sayede, neredeyse devamlı olarak kesintisiz enerji üretimi sağlanması mümkündür.
Hidroelektrik enerjisi nedir? Sorusuna su enerjisi cevabı verilebilir. Hidroelektrik santrallerinde elektriğin nasıl üretildiği merak edilenler arasında. Bu santrallerde, suyun gücü ile çevrilen türbinler ile mekanik enerjisinin üretildiği jeneratörler elektrik üretir. Türbinler döndüğü sırada, elektrik üretimi sağlayan bir elektromanyetik jeneratöre bağlanır. Ülkemizde ve dünyada bu şekilde üretim yapan binlerce elektrik santrali vardır.
Hidroelektrik Santralleri Çeşitleri
Hidroelektrik santralleri çeşitlerine birçok örnek verilebilir. Barajsız çalışan, akarsu tipi hidroelektrik santralleridir. Bu santrallerin elektrik üretmesi için bir baraj yapılmaz. Bir su kanalı ile akarsudan yararlanılır. Santral türbini ise köprü gibi bir kanalın üzerine yapılır. Bu şekilde elektrik üretimi sağlanır.
Dicle Nehri Botan kolu tarafında, bu sistemle çalışan bir santral bulunur. Depo tipi olan barajlı çalışan hidroelektrik santralleri vardır. Bu santrallerde akarsu üzerine yapılan barajın oluşturduğu yapay gövde su ile elektrik enerjisi üretilir. Atatürk Barajı, Keban Barajı, Altınkaya ve Karakaya ülkemizde bulunan en önemli depo tipi santrallerdir. Medcezir hidroelektrik santralleri de okyanuslarda oluşan gel git olayından faydalanılarak elektrik enerjisi üreten santrallerdir.
Yükselen deniz suyu bir koya alınır. Bu iş kapaklar yardımı ile yapılır. Suyun yükseldiği sırada, türbin dolmaya başlar. Yükselmenin tamamlanmasının ardından kapak kapanır ve su, kanal yardımı ile türbine iletilir. Ülkemiz gel git açısından uygun olmadığı için bu şekilde çalışan bir santral yoktur ancak dünyada birçok örneği vardır. Fransa’nın Atlantik sahilinde 24 adet gel git santrali bulunur. Depresiyon tipi santraller ise deniz seviyesinden alçak olan ya da çok sıcak olan bölgelerde kullanılır. Bu santraller, suyun buharlaşmasından faydalanılarak elektrik üretir.
Hidroelektrik Santrallerinin Avantajları Nelerdir?
Hidroelektrik enerjisi yakıta ihtiyaç duymayan bir enerji çeşididir. Bu nedenle hava kirliliği en aza iner. Su, yenilenebilir ve doğal bir kaynaktır. Küresel su döngüsü devam ettiği sürece kaynak problemi olmadan enerji üretimi sağlanabilir. Hidroelektrik enerjisi küresel ısınmaya neden olan sera gazı emisyonunun azalmasında büyük bir rol oynar. Diğer enerji üretim sistemlerine kıyasla, düşük bakım ve işletme maliyeti vardır.
Hidroelektrik Enerjisi Nerelerde Kullanılır?
Hidrolik enerji, tarım, maden, sulama, spor aktiviteleri ve turizm gibi birçok çeşitli alanda kullanılır. Tarımda kullanılan hidrolik enerji ile geniş tarım alanlarını sulamaya imkân bulunur. Su gücü ile çalışan değirmenler ile tahıllar öğütülerek un elde edilir. Ayrıca hidrolik enerji endüstriyel alanlarda da kullanılır. Kömür, doğalgaz ve petrol kaynakları için hidroelektrik enerjisi enerji takviyesi olarak kullanılır.
Bütün bu kullanım alanlarının yanı sıra özellikle elektrik üretimi konusunda hidroelektrik enerjisi günümüzün vazgeçilmez kaynakları arasında bulunuyor. Hidroelektrik enerjisi sayesinde hava ve çevre kirliliği önemli ölçüde azalmış durumdadır. Hidroelektrik enerjisi kullanımı ile sera gazı salınımı, ozon tabakasının zarar görmesi ya da küresel ısınma gibi tehlikeli durumlarla karşı karşıya kalınmaz.
